Օրինակ՝
Բոլորին ծանոթ է իրավիճակը, երբ խանութում գնված ապրանքների գինը կազմում այսպիսի տասնորդական թիվ, ինչպսին է 1560,851 դրամը։ Իհարկե մենք չենք կարող վճարել ճշգրիտ գումարը, և կլորացնում են թիվը։
Գոյություն ունեն թվերի կլորացման մի քանի տարբերակ՝ պակասորդով, հավելորդով ևն․․․․․․
Պակասորդով կլորացման դեպքում տրված թիվը փոխարինում ենք ավելի փոքր թվով: Այդ պատճառով ասում են, որ կլորացումը կատարվեց պակասորդով մինչև տասնորդականների կարգը։
Օրինակ՝ 538,816 թիվը կարելի է կլորացնել նաև պակասորդով , կստանանք 538,8։
538,816 հավելուրդով՝ համարելով, որ 538,816≈538,9: Այս դեպքում մոտավոր թիվը կստացվի տրվածից մեծ:
Մինչև տվյալ կարգը հավելուրդով կլորացման ժամանակ բոլոր թվանշանները, որոնք թվի գրառման մեջ գրված են տվյալ կարգից աջ, փոխարինվում են զրոներով, իսկ տվյալ կարգի թվին գումարվում է մեկ:
Մենք կատարեցինք նույն թվի կլորացում երկու եղանակներով՝ 538,800=538,8, 538,816≈538,9:
Նախընտրելի է այն կլորացումը, որի ժամանակ ստացված թիվը տրվածից հնարավորինս քիչ է տարբերվում (դիտարկված օրինակում նախընտրելի է կլորացումը պակասորդով): Դրա համար պետք է վարվել հետևյալ կերպ՝
1) եթե թվի գրառման մեջ տվյալ կարգից աջ գրված են 0,1,2,3,4 թվանշաններից մեկը, ապա պետք է կատարել կլորացում պակասորդով,
2) եթե թվի գրառման մեջ տվյալ կարգից աջ գրված են 5,6,7,8,9 թվանշաններից մեկը, ապա պետք է կատարել կլորացում հավելուրդով:
Առաջադրանքներ
1․ Կատարի՛ր թվերի կլորացում․
145,6=146
3,67=4
3,65=4
24,6=25
25,6=26
756,48=756
755,48=755
56,81=67
56,9=57
11, 54=12
21,54=22
77,5=78
77,22=77
87,625=88
1245,5678=1246
254,459=254
2․ Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով.
ա) 3,87=3,87/100
բ) 16,99=16,99/100
գ) 137,56=137,56/100
դ) 0,003=0,003/100
ե) 1,001=1,001/100
զ) 37,1=37,1/100
է) 3,5978=3,5978/100
ը) 74,0938=74,0938/100
3․ Կատարե՛ք գումարում.
ա)(–1,2) + (–3,4)=4,6, գ) (–0,37) + (–6,23)=-6,6, ե) (–1,001) + (–2,456)=-3,457,
բ) (–8,75) + (–1,25)=-10, դ) (–4,38) + (–2,04)=6,42, զ) (–18,203) + (–0,411)=-18,614։
4․ Համեմատե՛ք կոտորակները.
ա) 3,853 > 2,64 , դ) 15,899 > 14,9 , ե) 78832,91 > 78732,91 ,
բ) 72,93 < 73,851 , գ) 0,382 < 0,45 , զ) 663,0001 < 663,0002 ։
5․Կատարի՛ր բաժանում․
ա) 1000 ։ 0,25=4000 դ) 1295 ։ 0,37=3500 է) 888 : 0,37=2400
բ) 169 ։ 1,3= 130 ե) 276 ։ 2,3=120 ը) 302 : 0,2 =1510
գ) 7920 ։ 3,6=2200 զ) 10572 ։ 8,81=1200 թ) 4451 : 44,51=100
6․ AB հատվածը C կետով բաժանվում է AC և CB երկու հատվածների։ CB հատվածի երկարությունը AC հատվածի երկարության 2/3-ն է։ Գտե՛ք AB հատվածի երկարությունը, եթե CB հատվածի երկարությունը 24 սմ է։
24:2/3=243×2/3=36
Հովհաննիսյան Դավիթ 