Մի հավասարման փոխարինումը իրեն համարժեք հավասարմով անվանում են հավասարման համարժեք ձևափոխություն:
Եթե հավասարման լուծման ընթացքում կատարված է հավասարման համարժեք ձևափոխություն, ապա ձևափոխված հավասարման արմատների բազմությունը համընկնում է սկզբնական հավասարման արմատների բազմությանը:
Հաշվի առնելով վերը ասվածը՝ քննարկենք հավասարումներ, որոնց մեջ անհայտը գտնվում է արմատանշանի տակ: Այդպիսի հավասարումներն անվանում են իռացիոնալ հավասարումներ:
Պարզագույն իռացիոնալ հավասարումն ունի
տեսքը, որտեղ a-ն տրված իրական թիվ է:
Այս երկրորդ դեպում իռացիոնալ հավասարման երկու կողմերը կարող ենք բարձրացնել քառակուսի:
Այս դեպքում իռացիոնալ հավասարումը փոխարինվում է այլ հավասարումով:
Հավասարման փոխարինումը ուրիշ հավասարումով, որը առաջինի հետևանքն է, անվանում են անցում հետևանք-հավասարման: Հետևանք հավասարմանն անցնելու ընթացքում հնարավոր է այնպիսի արմատների ի հայտ գալն, որոնք սկզբնական հավասարման արմատներ չեն, այսինքն՝ հնարավոր է տվյալ հավասարման համար կողմնակի արմատների առաջացում: Այսինքն նման սխալներից խուսափելու համար, անհրաժեշտ է ստուգել, արդյո՞ք ստացված արմատը սկզբնական հավասարման արմատ է, թե՝ ոչ:
Ընդունված է հավասարման թույլատրելի արժեքների բազմություն (ԹԱԲ) անվանել անհայտի այն արժեքների բազմությունը, որոնց համար հավասարման ձախ և աջ մասերը միաժամանակ իմաստ ունեն:
Լրացուցիչ(տանը)
3) Լուծեք հավասարումը.
ա. √x=3 x=9 x≥0
բ. √x=0 x=0 x≥0
գ. √x=-1
դ. √2x=1 x=0,5 x≥0
ե. √4x-1=1 x=0,5 x≥0
զ. √x+2=1
է.√3x-8=6 x=44/3 x≥0
ը.√1+5x=7 x=48/5 x≥0
թ. √x-3 -2=0 x=7 x≥0
4) Լուծեք հավասարումը.